REKLAM
Gelgit dalgasının alternatif adı nedir?
Tsunami [Japoncada liman dalgası anlamına gelen "津波" (つなみ) sözcüğünden] ya da dev dalga, okyanus ya da denizlerin tabanında oluşan deprem, gök taşı düşmesi, deniz altındaki nükleer patlamalar, yanardağ patlaması ve bunlara bağlı taban çökmesi, zemin kaymaları gibi tektonik olaylar sonucu denize geçen enerji nedeniyle oluşan uzun periyotlu deniz dalgalarıdır. Ayrıca kasırgalar da tsunamiye neden olabilir. Önceleri tsunami dalgalarına gelgit dalgaları da denmiştir. Tsunamilerin %80'i Pasifik Okyanusu'nda gerçekleşir.
Yunan tarihçi Thukididis, tsunamilerin denizaltı depreminden kaynaklandığını Peleponnes Savaşı'nın Tarihi adlı kitabında öne sürdü. Tukididis'in, bu öneriyi ileri süren ilk kişi olarak bilinmesine karşın tsunaminin oluşumu hakkında 20. yüzyıla dek pek bir şey bilinmemekteydi. Konu, hâlâ araştırılmaktadır. İlk jeolojik, coğrafik ve oşinografik makaleler, tsunamileri "depremsel deniz dalgaları" olarak adlandırdı.
Tropikal kasırga gibi bazı hava koşulları, büyük alçak basınç alanlarını oluşturarak fırtına dalgalanması (İngilizce: storm surge) denilen fırtınalarda denizin çok yükselmesi olgusuyla meteotsunamilere neden olabilir. Meteotsunamiler de deniz seviyesini gelgit normalin birkaç metre üstünde çıkartabilir. Bu değişim, alçak basınç alanındaki düşük atmosfer basıncından kaynaklanır. Bu fırtına dalgalanması kıyıya erişince çevreyi suya boğarak tsunamiye benzetilebilirler.
Daha fazla bilgi:
tr.wikipedia.org
REKLAM
REKLAM
REKLAM